Kącik logopedy
Kącik logopedyczny
Porady dla rodziców
Droga Mamo, Drogi Tato!
- Jeśli Wasze dziecko ma problemy z wymową i uczęszcza na terapię logopedyczną, pamiętajcie, że same ćwiczenia w przedszkolu czy w poradni nie wystarczą. Poświęćcie 10-15 minut każdego dnia na wspólną pracę. Bez tego terapia jest skazana na porażkę.
- Pozwólcie robić dziecku miny przed lustrem – ćwiczcie język, wargi i żuchwę.
- Bądźcie cierpliwi. Terapia logopedyczna jest trudna i na efekty trzeba poczekać ale z pewnością przyjdą.
- Dostrzegajcie i chwalcie nawet najdrobniejsze sukcesy dziecka. Nie tylko wspomaga to terapię ale także pozwala budować poczucie własnej wartości.
- Bądźcie uważni i wyczuleni na mowę dziecka wszędzie, nie tylko podczas terapii.
- Nie korygujcie wymowy dziecka przy osobach spoza najbliższego otoczenia.
- Ćwiczyć można wszędzie i przy każdej okazji. Wykorzystajcie do tego podróż samochodem, spacer czy codzienną zabawę a nawet kąpiel.
- Nie zmuszajcie dzieci do ćwiczeń podczas choroby czy złego samopoczucia.
- Sprawcie aby ćwiczenia logopedyczne nie tylko korygowały wymowę ale także rozwijały słownictwo i wyobraźnię dziecka a także umiejętność wyrażania myśli i emocji.
- Czytajcie dziecku! Poświęćcie na to przynajmniej 20 minut dziennie. Podczas czytania komentujcie to co wydarzyło się w danej historii, porozmawiajcie o ilustracjach, angażujcie dziecko we wspólną lekturę.
Przerost migdałka gardłowego, a zaburzenia mowy
Migdałek gardłowy stanowi skupisko tkanki chłonnej u szczytu nosowej części gardła. Jego zadaniem jest ochrona przed rozwojem patogenów w okolicy nosa i zatok przynosowych. Powiększenie migdałka gardłowego pojawia się częściej w dzieciństwie niż u osób dorosłych. Szacuje się, że może występować nawet u 35% dzieci. Migdałek gardłowy ulega fizjologicznemu powiększeniu w przebiegu infekcji górnych dróg oddechowych. Nawracające infekcje, które pojawią się w szczególności na początku przygody z przedszkolem, wywołują długotrwałą stymulację migdałka co może prowadzić do jego trwałego przerostu i pojawienia się uciążliwych objawów. Przerost migdałka, który zaczyna obejmować ponad 60% nosogardzieli prowadzi do pojawienia się trudności w przepływie powietrza przez drogi oddechowe. Dziecko zaczyna oddychać torem ustnym zamiast nosowym. Powietrze, które dostaję się w ten sposób do dróg oddechowych, nie jest odpowiednio ogrzane i oczyszczone co sprzyja rozwojowi patogenów i powstaje nam błędne koło nawracających, ostrych i przewlekłych infekcji. Powiększony migdałek stanowi mechaniczną barierę dla drożności nosa co powoduje stały wyciek wydzieliny, nawet jeśli w danym momencie dziecko nie jest chore.
Jaki związek ma powiększony migdałek gardłowy z mową?
Przerost migdałka gardłowego prowadzi do powstawanie zaburzeń mowy pod postacią nosowania zamkniętego. Powiększony migdałek upośledza rezonowanie jamy nosowej i powoduje nieprawidłową realizację głosek [m] i [n] – często zamienianych na głoski [b] i [d]. Ponieważ migdałek gardłowy sąsiaduje z ujściem trąbek słuchowych jego powiększenie ma także wpływ na uszy i słuch dziecka. Zatkanie trąbek powoduje upośledzenie słuchu oraz może prowadzić do nawracających infekcji uszu ze względu na brak wentylacji w kanale słuchowym. Pojawienie się niedosłuchu spowodowanego przerostem migdałka, także prowadzi do powstawania zaburzeń słuchu fonemowego i pojawienia się opóźnień w rozwoju mowy. Równie ważnym aspektem jest to iż w wyniku braku drożności dróg oddechowych mamy do czynienia z przewlekłym niedotlenieniem organizmu prowadzącym do problemów w skupieniu uwagi i uczeniu się. Przerost migdałka ma ponadto wpływ na sen dziecka. Niedrożność dróg oddechowych prowadzi do chrapania bądź pojawienia się zespołu bezdechów sennych.
Najczęstsze objawy przerostu migdałka gardłowego:
- oddychanie przez usta;
- charakterystyczne zniekształcenie rysów twarzy (cofnięta żuchwa, senny wyraz twarzy, zacienienia pod oczami, wydłużona twarz, uboga mimika);
- zaburzenia wymowy;
- zaburzenia słuchu;
- nawracające infekcje górnych dróg oddechowych oraz ucha środkowego;
- zaburzenia zachowania;
- trudności w uczeniu się;
- chrapanie oraz bezdechy senne.
Leczenie przerostu migdałka gardłowego
Leczenie w przypadku wystąpienia przerostu migdałka gardłowego, jeśli nie powoduje on znacznych trudności w oddychaniu jest zachowawcze i zwykle polega na donosowym podaniu leków mających za zadanie zmniejszyć obrzęk. Jeśli przerost migdałka ma znaczący wpływ na drożność dróg oddechowych wskazane jest jego chirurgiczne usunięcie.
Terapia logopedyczna
Jeśli przerost migdałka gardłowego doprowadził do pojawienia się zaburzeń mowy, dziecko powinno być niezwłocznie skonsultowane z logopedą. Terapia logopedyczna w tym przypadku powinna być nie odłączną częścią procesu leczenia. Nie skorzystanie z pomocy logopedycznej w tym przypadku może prowadzić do stałego utrwalenia zaburzeń, które pojawiły się w przebiegu choroby.
Źródła:
- Lissauer, W. Carroll, Pediatria, wyd. 5, Wrocław 2019.
- Przerost migdałka gardłowego u dzieci - objawy - Grupa LUX MED – dostęp marzec 2025